Ruina kościoła - Moczyły, gmina Kołbaskowo, powiat Police - e-Przewodnik Turystyczny po Powiecie Polickim

Szukaj
Idź do spisu treści

Menu główne:

Ruina kościoła - Moczyły, gmina Kołbaskowo, powiat Police

HISTORIA

Okrągłe zakończenie środkowego okna w ścianie wschodniej (jedynego, które zachowało pierwotny kształt), przy jednoczesnej ostrołukowej formie portali południowego i zachodniego pozwala określić czas powstania kościoła na około 1250 rok. Kościół został gruntownie przebudowany w XVII wieku. Wtedy to do zachodniej elewacji dostawiono drewnianą dzwonnicę, w której zawieszono dwa dzwony odlane w Szczecinie w 1613 oraz 1617 roku. Po wojnie nieużytkowany kościół popadł w ruinę.

ARCHITEKTURA

Ruiny XIII-wiecznego kościoła w Moczyłach znajdują się w centrum wsi, na niewielkim wzniesieniu po lewej stronie drogi, tuż przed pętlą autobusową. Jest to budowla salowa, orientowana, założona na planie prostokąta o wymiarach 12,4 na 6,9 m, bez chóru i wieży. Elewacje ścian i szczyty wykonane są z kamienia narzutowego różnej wielkości i kształtu, nieobrobionego lub ociosanego niestarannie z dodatkiem cegły w obramieniach otworów okiennych.

Kamienie układane są w warstwy, które jednak nie zawsze utrzymują poziom. Zewnętrzne lica ścian wykazują większy stopień obrobienia głazów i staranniejsze dobieranie płaską stroną do lica. Wszelkie nierówności wypełnione są zaprawą wapienną z dodatkiem okrzesków i mniejszych kamieni tworzących warstwy pośrednie, wyrównujące. Narożniki wykonane są ze starannie przyciosanych prostokątnych głazów granitowych. Opracowanie lica ścian zewnętrznych polegało na wyrównaniu zaprawą powierzchni między głazami i wykonaniu na nich boniowania podwójną linią.

ELEWACJE

Dwa jednouskokowe portale wykonane były z ciosów granitowych o łuku delikatnie ostrym. Obecnie zachował się jedynie fragment portalu południowego. Późniejsze przebudowy kościoła, spowodowane zapewne jego częściowym zniszczeniem, pozwalają dziś jedynie przypuszczalnie określić liczbę i rozstawienie otworów okiennych. W ścianie wschodniej znajdowały się trzy okna rozmieszczone symetrycznie, rozglifione na zewnątrz, zakończone okrągłymi łukami i skośnym parapetem. Zachowało się z nich tylko środkowe, boczne poszerzono i obramiono cegłą. Po bokach ścian doskonale widoczne są masywne przypory utrzymujące ścianę w pionie.
Portal w fasadzie zachodniej o łuku odcinkowym, obmurowany cegłą. Zachowany również kamienny szczyt zachodni.
W ścianie południowej zachowało się również tylko jedno pierwotne okno, obecnie zamurowane. Pozostałe dwa znajdowały się zapewne w miejscach obecnych dwóch późniejszych, przemurowanych.
W ścianie północnej nie stwierdzono pierwotnych otworów okiennych.

WNĘTRZE

Elewacje wewnętrzne otynkowano i pokryto miejscami polichromią. Na wewnętrznych elewacjach wykonany był między innymi komplet 12 zacheuszków o średnicy 60 cm, złożonych z podwójnego koła kreślonego cyrklem i krzyża maltańskiego. Rysunek prawdopodobnie został wykonany w mokrym tynku wapiennym, pokrywającym wewnętrzne ściany świątyni. Jeszcze do niedawna można było je dostrzec, ale ostatnio większość z nich uległa zniszczeniu i dziś już trudno je odszukać. Nawa kryta była drewnianym stropem płaskim i dachem ceramicznym dwuspadowym.

ZACHEUSZEK - dowód poświęcenia kościoła. Klocek, płytka z symbolicznym krzyżykiem wmurowana w ściany wewnętrzne kościoła, także malowany na ścianie znak małego krzyża. Zacheuszek czasami przyjmował kształt podwójnego okręgu, malowanego cyrklem oraz umieszczonym wewnątrz krzyżem. Zacheuszki są umieszczane w tych miejscach, zwyczajowo dwunastu, które biskup namaścił podczas konsekracji kościoła. Nad znakiem obowiązuje lampka lub świeca czy świecznik (również nazywany zacheuszkiem) zawieszony na ścianie. Nazwa pochodzi od celnika Zacheusza, który przyjął Jezusa Chrystusa w swoim domu.

OTOCZENIE

Plac przykościelny znajduje się na niewielkim wzniesieniu w formie platformy obmurowanej kamiennym murem. Obecnie jedynie fragmenty przy drodze zostały wyremontowane, natomiast pozostałe odcinki są w bardzo złym stanie lub już nie istnieją.

Na placu rośnie kilka ciekawych drzew. Plac w przeszłości pełnił funkcję cmentarza, do dziś zachowała się jedna z płyt nagrobnych - Friedricha Prochnowa zmarłego 20. listopada 1841 roku. W pobliżu południowej ściany kościoła znajduje się krypta grobowa dawnych właścicieli majątku.

 
 
 
Wróć do spisu treści | Wróć do menu głównego